NRC onthult dictatoriaal gedrag bazen NPO 1 en NPO 2

De macht van de netmanagers van de NPO is de afgelopen jaren dermate toegenomen dat omroepen niet langer onafhankelijk keuzes kunnen maken over de vorm en inhoud van programma’s. Dat meldt NRC Handelsblad in een groot artikel met de titel ‘De macht van de netmanager reikt helemaal tot aan de presentator’. De Mediawet schrijft voor dat de netmanagers alleen het profiel van de zender mogen bewaken, maar géén inhoudelijke bemoeienis mogen hebben. Dat is nu wel het geval.

De krant heeft met een hoop betrokkenen gesproken en tekent een heleboel voorbeelden op. Die legt het dagblad voor aan de 55-jarige Frans Klein (tv-baas van hele NPO én netmanager van NPO 1) en de 61-jarige Gijs van Beuzekom (netmanager van NPO 2). De gemoederen lopen op tijdens het vraaggesprek, aldus NRC. “De netmanager van televisiezender NPO 2 reageert geprikkeld op kritische vragen.”

Er wordt in het artikel vooral ingezoomd op de werkwijze van Gijs van Beuzekom, die als een soort dictator heerst over NPO 2. Tijdens zogeheten ‘bila’s’ treden omroepen in overleg met Gijs, die met ijzeren hand regeert over het tweede omroepnet.

Presentatoren

De NPO-netmanagers bemoeien zich onder meer met de keuze van presentatoren. Robert Jensen onthulde al dat WNL een talkshow met hem wilde gaan maken op NPO 3, maar dat NPO 3-baas Suzanne Kunzeler dat afkeurde.

NRC onthult nu dat Arie Boomsma door Gijs van Beuzekom geen programma’s mag maken op NPO 2 en Hans Goedkoop vertelt in hetzelfde artikel dat hij de geschiedenisquiz van Van Alle Tijden is gaan presenteren, omdat de netmanager Joost Karhof niet meer wilde hebben.

“Dat de EO Arie Boomsma wil aantrekken is hun zaak, maar ze kennen het profiel van NPO 2. Daar past Arie Boomsma niet in“, zegt Van Beuzekom over Boomsma. En over Karhof: “Het programma voldeed niet aan de verwachtingen. De NTR kwam zelf met aanpassingen en een andere presentator.”

Netmanager bedenkt programma’s

Dan blijkt Van Beuzekom ook nog zelf programma’s te bedenken. Zo is de reisserie Langs Romeinse wegen met Rick Nieman uit zijn koker gekomen. De zenderbaas stelde het aan Nieman voor en vroeg om een plan. Hij eiste wel dat De Haaien de show zou gaan produceren.

Ook hier ziet de zenderbaas geen kwaad in. “Waarom zou ik tegen een maker niet kunnen zeggen: als jij iets graag wilt, doe een voorstel.”

Kunsthistoricus Janine van Dijk, die al twintig jaar werkt als researcher in Hilversum, stelt dat we zo vaak reizende presentatoren zien op NPO 2, omdat Gijs dat leuk vindt. “Het format waar Gijs zo van houdt dreigt een mal te worden. Met Gijs aan het stuur gaan omroepen doen wat hij mooi vindt. Zij moeten hun voorstel immers ‘langs Gijs’ krijgen.”

Frans Klein stelt het onzin dat omroepen formats bedenken die bij de netmanagers in de smaak vallen. “Ik zou niet eens weten hoe je naar mijn smaak toe moet schrijven.”

Inhoudelijke bemoeienis

Tot slot is er ook nog bemoeienis op inhoudelijk niveau, bijvoorbeeld bij Brandpunt+, dat een documentaire wilde maken over gedoogkabinet Rutte 1. “Eerst leek het erop alsof Gijs positief was, later weer niet. Later hoorde ik dat hij het alleen wilde uitzenden als er ook twee CDA-ministers geïnterviewd zouden worden. Daar sloeg ik steil van achterover, dat een netmanager zich bemoeit met wie je moet interviewen“, zegt toenmalig redacteur Jonathan IJdis.

Toenmalig KRO-hoofdredacteur Leo Fijen bevestigt de gang van zaken. Hij wijst erop dat netmanagers op papier níet over de inhoud van programma’s gaan, maar dat dat in de praktijk wél zo is.

En het programma Dossier EenVandaag moest elke aflevering aan Van Beuzekom voorleggen. “Hij wilde zeggenschap over wat wij gingen onderzoeken en welke richting dat onderzoek uitging“, zegt een van de redacteuren.

Van Beuzekom: “Ik stel geen voorwaarden. Ik praat met mensen over de inhoud. En dan proberen we samen tot het beste voorstel te komen.”

Ook met de titels bemoeien ze zich. Klein wilde dat Zorg.nu werd veranderd in Dokters van Morgen. Hij reageert: “Jeetje, gaan we nu ook al over titels praten? Staat dat ook in de Grondwet?”

NVJ

Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), is kritisch. “De invloed van netmanagers groeit, die van makers en omroepen slinkt.”

Bruning wijst op de slinkse werkwijze van de NPO om meer in te zetten op kortlopende projecten. “Door meer in te zetten op losse projecten en series kan de NPO haar invloed op de inhoud nog verder vergroten.”

Het grote NRC-artikel ‘De macht van de netmanager reikt helemaal tot aan de presentator’ kunt u lezen op NRC.nl.

Foto: Michel Schnater, NPO