Eva Jinek keert zich tegen visieloze Mark Rutte

Eva Jinek heeft zich woensdagavond in haar invloedrijke talkshow – het maatschappelijk debat wordt op televisie met name gevoerd in haar talkshow en in Op1 – nadrukkelijk gekeerd tegen het volstrekt visieloze coronabeleid van Mark Rutte. Dat was te zien in de uitzending op RTL 4. We zitten nu op een hobbelige roadtrip zonder TomTom: niemand heeft nog een flauw idee welke richting we nou op gaan. Het leidt tot sterk toenemende kritiek op het kabbelende beleid van Rutte.

Ook Jinek lijkt er flink klaar mee te zijn dat Rutte woensdagavond opnieuw geen richting aangaf. “Als ik Rutte zo hoor, dan zou ik zeggen dat hij een heel duidelijke winstwaarschuwing afgeeft. Heel behoudend, heel voorzichtig. Van: we zijn er nog lang niet en als jullie je niet gedragen, dan ontneem je de anderen – de bedrijven – ruimte. Niet een heel optimistische boodschap, denk ik zo. Yoeri, heb jij iets gehoord vandaag, waardoor je denkt: ik heb er weer zin in?”

Yoeri Albrecht, directeur van debatcentrum De Balie, is het daarmee eens. “Nou, nee, ik word hier absoluut niet vrolijk van. Ik vind het gebrek aan handelingsperspectief, aan visie, aan welk pad we inlopen, wat de gedachtes hierachter zijn, het gebrek aan transparantie… De premier zegt ‘het lijkt’, ‘het schijnt’… Op welke informatie baseert hij dat dan?”

Er is een zorgwekkend gebrek aan perspectief, vindt Albrecht. “Ik maak me echt zorgen over het gebrek aan perspectief voor 17 miljoen mensen. Hij zegt: ‘We varen op zicht, over drie weken hoort u weer van ons.’ Ik vraag me af of hij zich wel laat adviseren door sociologen en psychologen en of hij weet wat dit doet met de bevolking. Communiceren en perspectief geven is langzaam aan voor erg veel mensen heel belangrijk.”

Volgens Rutte ‘verrommelt’ het gedrag van de mensen. Er wordt niet genoeg gehoor gegeven aan de ophokplicht, vindt hij. “Ja, mensen weten ook niet waar ze het nou voor doen. Ik werd hier dus niet heel vrolijk van.”

‘Waarom kan Jinek wel en debatteren niet?’

Jinek: “Het wordt er allemaal niet veel duidelijker op, hè, Wouter?”

Telegraaf-journalist Wouter de Winther: “Dit is wat je ervan krijgt als je mensen geen perspectief geeft. Mensen gaan dan toch denken: ik ga zelf wel kijken hoe ik invulling kan geven aan het nieuwe normaal. Er is ons in het vooruitzicht gesteld dat we naar een 1,5-meter-samenleving gaan, maar vervolgens merk je dat daar geen invulling aan wordt gegeven. Er wordt geen perspectief geschetst.”

Het is volgens Jinek ook zwak dat er momenteel niet wordt gedebatteerd in de Tweede Kamer. “Wat ik me ook afvraag. Dit programma mag ook gewoon doorgaan. Wij hebben dan allerlei maatregelen getroffen, zodat we ook nog kunnen vergaderen en een redactie hebben: voor een deel thuis en voor een deel hier. Wij kunnen nog een programma maken. Je kunt toch manieren vinden om de Tweede Kamer, en de controlerende werking die zo vitaal is voor de samenleving, uit te laten voeren op enige wijze?”

De Winther: “De faciliteiten zijn er wel voor, maar de coalitiepartijen vinden het gewoon vervelend en te lang duren die debatten. Ze zien het ook als een kwetsbaarheid van het kabinet dat ze steeds om uitleg gevraagd worden en ze er – zoals vaak ook hier aan tafel besproken – niet in slagen om heel erg overtuigend te antwoorden.”

‘Mensen in loondienst zijn laks‘

Dat de beleidsmakers allemaal netjes hun loon doorbetaald krijgen, zorgt voor gemakzuchtig beleid, denkt De Winther. “Je moet je er niet op verkijken dat politici en ambtenaren allemaal in loondienst zijn en elke maand gewoon hun salaris krijgen.”

Eva Jinek: “Die hebben geen echte existentiële zorgen over geld.”

De Winther: “Zo is dat. En ook de mensen die in het OMT zitten, krijgen ook allemaal hun salaris wel. Maar er is een hele grote groep Nederlanders die nu echt met de handen in het haar zit en elke maand moet kijken hoe ver het nog meer naar beneden gaat.”

Jinek: “Dat zeggen jullie eigenlijk allemaal, dat er linksom of rechtsom gezegd moet worden wat er op termijn gaat gebeuren zodat je in elk geval kan meebewegen daar naartoe. Nu is het ongewis en weet je het niet.”

‘Wennen aan 100 doden per dag’

Zo doorleven tot er ooit een vaccin komt, is onmogelijk, denkt De Winther. “Misschien moet je eraan wennen dat er elke dag 100 mensen doodgaan aan dit virus en dat dat misschien ook het nieuwe normaal blijft. Maar mensen allemaal opsluiten tot nog een jaar of langer… Ik denk niet dat Nederland zich nog een jaar laat opsluiten.”

Het is kijken door een rietje, tunnelvisie, denkt Albrecht. “Die 94 miljard die in vijf weken tijd is opgebouwd aan overschrijding van de begroting, hadden we of kunnen we die in de volgende maanden ook anders insteken? Hoezo zitten we aan die maximumcapaciteit van 2.500 plekken op de ic?”

“Als we daar 3 miljard in hadden gestoken en niet 94 miljard overschrijding van de begroting, hoeveel plekken hadden we dan kunnen realiseren? Dan waren we misschien 84 miljard goedkoper uit geweest. Dat soort vragen vraag ik me langzaam aan af.”

Foto: RTL