Paul Witteman: ‘NOVA heeft code geschonden’

Nova was op geen enkele wijze gerechtvaardigd om de beelden van het wijnincident tussen Joran van der Sloot en Peter R. de Vries uit te zenden. Het tafereel vond plaats na afloop van de uitzending van Pauw & Witteman en had daarom niet getoond mogen worden. Die mening luidt Paul Witteman deze week in het VARA Magazine. “Het is een vorm van diefstal. Nova schendt boven- dien de code dat beelden die er niet zijn om uitgezonden te worden letterlijk ‘off the record’ blijven.”

Carel Kuyl, de hoofdredacteur van Nova, noemde het uitzenden van het wijnincident een vorm van researchjournalistiek, zegt Witteman. “Hij vergeleek het met citeren uit een geheim overheidsrapport. Een journalistieke primeur dus. Daarmee doet de overigens gewaardeerde hoofdredacteur zijn onderzoeksjournalisten ernstig te kort. Er is geen enkele journalistieke inspanning voor nodig om in Hilversum op een interne lijn binnengekomen beelden van een ander programma stiekem af te tappen en zonder toestemming uit te zenden. Het is een vorm van diefstal.”

Paul Witteman vindt dat de beelden ‘off the record’ hadden moeten blijven. “De hoofdredacteur vindt het schenden van die code gerechtvaardigd wanneer naar zijn idee de beelden ‘nieuwswaarde’ bevatten. Programmamakers die hun productie vanuit de hele wereld naar Hilversum sturen zijn dus aan de genade van de hoofdredacteur van Nova overgeleverd“, schrijft Witteman in zijn wekelijkse column.

Als voorbeeld geeft hij: “Wanneer premier Balkenende in Washington voorafgaande aan een interview vanuit Hilversum even zijn haar ordent en tegen de visagist zegt dat hij zich zorgen maakt over de stand van de dollar, dan moet hij er rekening mee houden dat de verbinding al tot stand is gekomen en zijn privé-uitingen worden uitgezonden. Tenminste als de hoofdredacteur van Nova de oprisping ‘nieuws’ vindt.”

Als de camera’s niet draaien, gebeurt volgens Witteman wel meer. “Ik heb in mijn journalistieke loopbaan tientallen interviews gemaakt met Lubbers, Kok en Balken– ende. Dat gebeurde in Den Haag. Die gesprekken werden via een lijn in Hilversum opgenomen. Bijna altijd voerde ik met de politicus voorafgaande aan het interview een privé-praatje. Over de woede-aanval van een getergde minister, de depressies van een gemeenschappelijke kennis, of de aanstaande benoeming van een burgemeester. ‘Maar dat ga ik straks niet vertellen’, waarschuwde de premier dan.”

“In Hilversum waren die paar minuten al opgenomen maar iedereen, ook de hoofdredacteur van Nova, besefte dat je dat voorgesprek niet kon uitzenden, ook niet als het ‘nieuws’ bevatte.” Paul Witteman besluit zijn column: “Joran van der Sloot is geen minister-president, maar als gast heeft hij dezelfde rechten.”

De reactie van de Nova-redactie

De redactie van Nova verbaast zich over de column van Paul Witteman. Nova vindt dat zij het nieuws niet had kunnen laten liggen. “Het leert ons iets over het karakter van Van der Sloot. Meer misschien nog dan het gesprek zelf. Toch windt Witteman zich er buitengewoon over op dat NOVA het bewuste fragment de volgende dag uitzond. Net als tientallen andere rubrieken daarna in binnen- en buitenland.”

Waar Pauw & Witteman-regisseur Bert van der Veer liet weten dat hij, als hij bij NOVA had gewerkt, hetzelfde had gedaan, spreekt Witteman over ‘diefstal’. “Met diefstal heeft het allemaal weinig te maken“, vindt Nova. “Wel met de gesel die de tv-journalistiek van vandaag teistert: de afspraken die vooraf met de gasten worden gemaakt over wat wel en niet gevraagd wordt en over wat wel en niet gezegd wordt.”

“Het resultaat van die onderhandelingsjournalistiek zijn de uitgeschreven en gerepe- teerde toneelstukjes die we zo vaak te zien krijgen. Eén van de beste interviewers van de Nederlandse televisie, en dat is Witteman, hoort daar stelling tegen te nemen in plaats van te klagen als iemand een keer niet aan zo’n voorstelling mee wil doen.”

De redactie van Nova vervolgt: “Als iemand in een televisiestudio ten overstaan van publiek en met camera’s die nog altijd op hem zijn gericht iemand anders een glas wijn in het gezicht gooit, moet hij niet verbaasd zijn dat dat naar buiten komt. Witteman doet alsof dat van dezelfde orde is als een visagist die het haar van de minister-president ordent. Hij weet natuurlijk wel beter. Sterker nog, als hoofdredac- teur van NOVA had Witteman hetzelfde gedaan. De vraag blijft hangen voor wie zijn woede nou eigenlijk bedoeld is. Die is in ieder geval een ernstiger zaak waard.“