NPO stopt met Van Nieuwkerk-achtige megasalarissen

De NPO gaat het beloningsbeleid voor presentatoren versoberen. De maximale beloning wordt lager en uitzonderingen hierop zijn niet langer mogelijk. Dat heeft de omroep vandaag bekendgemaakt. Nu is het salarisplafond van de NPO nog 201.000 euro en mogen er maximaal acht uitzonderingen worden gemaakt, maar straks ligt die grens op 181.000 euro en mag niemand er meer van afwijken. Dat betekent het einde van megasalarissen zoals die van Matthijs van Nieuwkerk en Giel Beelen. 

Van Nieuwkerk, die met een salaris van 580.000 euro per jaar na koning Willem-Alexander de best betaalde Nederlander in de (semi)publieke sector is, zou – nadat zijn contract afloopt – dus 400.000 euro in moeten leveren als hij bij de NPO wil blijven.

Shula Rijxman, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO, vindt het een goede maatregel: “De publieke omroep is er van en voor iedereen. Onze beloningen gaan omlaag naar een niveau dat past bij de veranderde verwachtingen van de samenleving. Bij de besteding van publieke middelen hoort een sober beloningsbeleid. Dat is de maatschappelijke norm en daar houden wij ons aan.”

“Talent mag worden beloond, en dat talent willen we ook graag voor de publieke omroep behouden. Zodat ze onafhankelijk van politieke en commerciële invloeden mooie programma’s kunnen maken. Maar geld alleen mag nooit de voornaamste drijfveer zijn om bij de publieke omroep te werken.”

Salarisplafond verlaagd

De NPO besloot al in 2009, dus drie jaar voordat er sprake was van wetgeving die de maximale hoogte van beloningen van bestuurders bij met publiek geld gefinancierde organisaties regelt, een eigen beloningskader voor presentatoren in te stellen.

Het salarisplafond van dit kader wordt verlaagd van 201.000 euro (bruto, inclusief werkgeversdeel pensioenpremie) naar 181.000 euro per jaar. Dit is gelijk aan het maximum uit de Wet Normering Topinkomens (WNT).

Hierdoor moet er ook een eind komen aan de onduidelijkheid en verwarring als gevolg van het feit dat Hilversumse beloningskader en de WNT andere bedragen en rekenmethodes hanteren. Door beide te harmoniseren, wordt het beloningsbeleid van de publieke omroep transparanter.

Nooit meer een uitzondering

Het beloningskader van de publieke omroep stond een maximum aantal uitzonderingen toe van acht. Deze uitzonderingen, op verzoek van omroepen en na goedkeuring van de NPO, werden toegestaan om uitzonderlijk talent voor de publieke omroep aan te trekken of te behouden.

Het criterium was dat deze presentatoren een essentiële bijdrage leveren aan kwalitatief hoogwaardige programma’s van de publieke omroep. Het bedrag boven de norm wordt door de omroepverenigingen uit eigen middelen betaald, en dus niet van belastinggeld.

De publieke omroep bleef in 2016 met vijf uitzonderingen onder dit maximum van acht. Dit past in een dalende trend: in 2009 bedroeg het aantal uitzonderingen nog 17.

Door de nieuwe versobering gaat het aantal uitzonderingen op termijn naar nul. “Dit zal echter wel enige tijd duren, omdat De Raad van Bestuur niet de mogelijkheid heeft om lopende overeenkomsten tussen omroepen en presentatoren aan te passen.”

Einde aan stapeling contracten

Eind vorig jaar besloot de Raad van Bestuur van de NPO al de stapeling van contracten binnen de publieke omroep aan te pakken, na de rel rond Giel Beelen, die naast zijn VARA-salaris ook nog eens een NPO-bonus pakten.

Presentatoren die bij een omroep onder contract staan mogen niet langer door de NPO of door andere omroepen worden ingehuurd als dat leidt tot een inkomen boven het maximum uit het eigen beloningskader. Dat besluit was ingegeven door de nieuwe Mediawet die de NPO grotere verantwoordelijkheid geeft voor een doelmatige inzet van middelen.

Na een consultatieronde onder de omroepen zal de NPO het nieuwe beloningskader ter goedkeuring voorleggen aan de staatssecretaris van OCW.

Plasterk

De NPO loopt hiermee vooruit op nieuwe maatregelen van minister Plasterk. Hij diende vorig jaar een wetsvoorstel in voor een salarisplafond van 181.000 euro voor iedereen die werkzaam is in de (semi)publieke sector, en dus niet alleen voor bestuurders, zoals nu het geval is. Die maatregel is echter nog steeds niet aangenomen.

Topverdiener Van Nieuwkerk reageerde vorig jaar als volgt op die plannen: “Prima, dat mag hij vinden. Als hij daarvoor genoeg steun krijgt is het op een gegeven moment afgelopen. Voorlopig is dat nog niet zo en heb ik bedongen dat ik verder kan werken onder de voorwaarden waaronder ik nu werk.”

Vorig jaar reageerde de NPO nog kritisch op het plan van Plasterk. “Speciaal talent mag speciaal worden beloond“, liet een woordvoerder toen weten. “Zij leveren een essentiële bijdrage aan een hoogwaardige kwalitatieve publieke omroep.”

Foto: VARA