Onderzoeker: ‘NOS Journaal en RTL Nieuws gemakzuchtig’

Politicoloog André Krouwel van de Vrije Universiteit vindt het opvallend hoe ‘gemakzuchtig’ zowel NOS Journaal als RTL Nieuws zijn in hun aanpak van politieke onderwerpen. Bovendien vindt hij dat de rubrieken de oppositie weinig aandacht geven. “Willen onze journaals de macht kritischer benaderen, dan zullen zij echt iets meer oppositieleden aan het woord moeten laten. Het lijkt soms Italië wel, waar premier Berlusconi de redacties van zijn eigen zenders naar zijn hand heeft gezet.”

De Nederlandse tv-journaals stellen zich volgens Krouwel weinig kritisch op ten opzichte van de macht. Een team studenten onder leiding van politicoloog André Krouwel bekeek in opdracht van dagblad DAG alle uitzendingen van negen tv-programma’s waarin de eerste vijf maanden van dit jaar veel politici optraden; van Buitenhof tot Netwerk en van Pauw & Witteman tot RTL Nieuws. Doel van de studie was te achterhalen of tv-journalisten links of rechts georiënteerd zijn.

Het NOS Journaal is volgens Andre Krouwel neutraal. “Slechts bij grote uitzondering is het woordgebruik links of progressief te noemen, net iets vaker dan rechts of conservatief“, vertelt Krouwel. “Voorbeeld is presentator Philip Freriks, die in een inleiding laat merken dat we de discussie over een boerkaverbod niet al te serieus hoeven te nemen, want je ziet die toch nauwelijks op straat. Maar dat komt zo weinig voor, dat je het eerder een slip of the tongue moet noemen.”

Krouwel vindt het opvallend hoe ‘gemakzuchtig’ zowel NOS Journaal als RTL Nieuws zijn in hun aanpak van politieke onderwerpen. “De opbouw van zo’n item is steeds hetzelfde: eerst komt er een persoon of een gezin aan het woord met een bepaald probleem. Vervolgens meldt een commentaarstem dat nog veel meer mensen met dat probleem te maken hebben. Dan mag een vertegenwoordiger van een regeringspartij de oplossinaandragen. En vaak is dat dan ook nog niet eens een echte oplossing, maar een vrij algemene samenvatting van het bestaande kabinetsbeleid.”

Hans Laroes, hoofdredacteur van het NOS Journaal, gaf in een reactie aan zich niet te herkennen in de onderzoeksresultaten: “Wij hebben meegewerkt aan het onderzoek door onze teksten aan Krouwel aan te leveren en het had hem gesierd ook ons te informeren over de uitkomsten. Vanzelfsprekend zijn wij neutraal, beter: onafhanke- lijk. Zo zijn wij niet in de Fitna-hype meegegaan zoals de kranten. Zijn andere uitlatingen over het maken van onderwerpen tonen aan dat hij zich niet zo heel erg in het televisie-medium heeft verdiept. Zijn vergelijkingen met Berlusconi zijn opvallend onwetenschappelijk en echt nergens op gebaseerd. Dat is een beetje dom.“