Sylvana dacht vijf seconden na over DWDD-interruptie

Sylvana Simons heeft vijf seconden nagedacht over de DWDD-interruptie die haar hele leven veranderde. Dat vertelde ze vrijdagavond in de talkshow van Matthijs van Nieuwkerk. Simons kreeg in het voorjaar van 2015 tv-kijkend Nederland over zich heen toen ze Martin Šimek in de talkshow aansprak op zijn gebruik van het woord ‘zwartjes’. Ze wist toen al dat zo’n moment ooit zou komen: een moment waarop ze niet langer wilde zwijgen over racistisch taalgebruik in ons land.

De politieke diva: “Wat ik eigenlijk probeerde te voorkomen is hoe ik nu de laatste jaren leef, namelijk het moment dat er iets gebeurt waarvan je weet dat het het juiste is om er op te reageren en er op in te gaan, maar waar je ook van weet dat de gevolgen niet per se prettig zijn. Het moment is exemplarisch.”

Simons kon het ‘zwartjes’ van Šimek niet over zich heen laten gaan. Ze zat als tafeldame tegenover hem tijdens een item over vluchtelingen. “Ik heb me niets kwalijk te nemen, want ik heb af en toe gewoon die zwartjes meegenomen van zee naar boven en naar beneden. Eigenlijk ben ik heel lief voor ze en ik heb ze ook omarmd“, zei hij.

Daarop zei Simons: “Mag ik wat vragen? Die term die je net gebruikt, is dat grappig bedoeld of cynisch bedoeld?”

Šimek: “Nee, dat is niet grappig bedoeld. Mijn vrouw is ook zwart.”

Simons: “Dat is geen excuus, hè?”

Šimek even later opnieuw: “Eigenlijk ben ik lief voor de zwartjes.”

Van Nieuwkerk: “Sylvana wil liever niet dat je dat woord gebruikt.”

Šimek: “Wacht even, dat is nou niet belangrijk, dat komt weer met Sinterklaas.”

Drieënhalf jaar later kan Simons nog altijd makkelijk teruggaan naar dat moment: “Toen ik daar zat had ik een gesprek met mezelf van ongeveer vijf seconden. Daarin heb ik mezelf tientallen vragen gesteld: ga je iets zeggen? Ga je niks zeggen? Als je niks zegt, wat zijn dan de consequenties? Als je wel iets zegt, wat zijn dan de consequenties? Als je iets zegt, hoe ga je het zeggen? Hoe ga je je stem gebruiken? Van alles ging er door mijn hoofd in een paar seconden.”

Simons wist direct dat haar vraag consequenties zou hebben. “Ja, dat wist ik meteen, omdat het in Nederland zo gevoelig is. Ik heb mijn woorden in die paar seconden heel bewust gekozen. Ik heb in die paar seconden heel goed nagedacht over wat ik zou zeggen. Ik heb bewust gekozen voor een open vraag. Het r-woord heb ik niet gebruikt. Dat kwam ook niet bij me op. Er kwam geen beschuldiging bij me op, maar wel de oprechte vraag: waarom gebruik je dat woord?”

Haar leven veranderde. “Na de uitzending zette ik mijn telefoon weer aan en ik leefde wel opeens in een ander land, ja. Er was haat, onverbloemd racisme, seksisme.”

“Men zei: ‘Waar haal jij het lef vandaan om hem die vraag te stellen?’ Wat men mij denk ik kwalijk nam is dat ik liet zien door het stellen van een vraag wat er aan het gebeuren was. Dat is iets wat we in Nederland moeilijk vinden om te accepteren dat het in ons land gebeurt. Ik liet ook zien dat je het kennelijk dient te ondergaan en je het niet ter sprake mag brengen.”

Foto: BNNVARA