RTL 4 past Premiersdebat aan na kritiek

RTL 4 past het uitnodigingsbeleid van het Premiersdebat aan, omdat de verschillen in de peilingen tussen een aantal partijen erg klein zijn. Dat heeft de tv-zender laten weten. Het Premiersdebat op 26 februari, het eerste tv-debat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart, wordt in principe gevoerd door de lijsttrekkers van de vier grootste partijen in de peilingen. “Als de onderlinge verschillen in de peilingen te klein zijn, krijgen meer partijen een uitnodiging“, laat RTL nu weten.

RTL Nieuws beslist op 13 februari welke partijen definitief worden uitgenodigd voor de debatten aan de hand van de Peilingwijzer van de Leidse politicoloog Tom Louwerse. Deze wijzer combineert vijf peilingen en probeert de best mogelijke inschatting te maken van electorale steun voor partijen.

Critici vonden die methode discutabel, omdat sommige partijen zó dicht bij elkaar liggen dat ze in elkaars foutmarge vallen. Daar doet RTL nu wat aan. “Als het verschil tussen de nummer vier en vijf te klein is, of, zoals de Peilingwijzer dat noemt, ‘niet-significant’, dan wordt ook de runner-up uitgenodigd. Het percentage in de kiezersgunst dat de vierde partij haalt is maatgevend. Theoretisch is het mogelijk dat ook het verschil met de zesde te klein is; die ontvangt dan ook een uitnodiging.”

Bij de huidige stand in de Peilingwijzer staat de PVV op één, de VVD op twee en het CDA op drie. D66 staat op de vierde plek, maar het verschil met GroenLinks is te klein. “SP en PvdA staan nu nog op te grote afstand van de nummer vier.”

Pieter Klein

“We koersen – zoals we altijd hebben gedaan – op een openingsdebat met de grootste partijen, maar kijken ook goed naar het democratisch proces“, zegt adjunct-hoofdredacteur Pieter Klein.

In 2006 werd de confrontatie Balkenende–Bos georganiseerd; de afstand tot andere partijen was toen groot. In 2010 ging het aanvankelijk tussen Balkenende en Wilders, maar werden later Job Cohen en Mark Rutte vanwege hun opmars in de peilingen ook uitgenodigd. In 2012 steeg Diederik Samsom opeens snel in populariteit, zodat hij in het Premiersdebat alsnog de degens kon kruisen met Rutte, Wilders en SP-leider Roemer.

“Zoals altijd kijken we niet alleen naar het debatformat, maar ook naar wat een redelijk besluit is, gegeven de electorale verhoudingen“, zegt Klein.

In 2012 telde RTL Nieuws niet alleen het gemiddelde van de peilingen, maar ook het huidige aantal zetels van een partij mee. “Dat leek ons ditmaal niet goed verdedigbaar. Het zou geen recht doen aan de enorme verschuivingen die we sindsdien bij verkiezingen voor gemeenteraad en provinciale staten hebben gezien en die nu worden weerspiegeld in de peilingen. Het zou sommige partijen die in opmars zijn bij voorbaat uitsluiten van deelname.”

Carré-debat

Een week na het Premiersdebat houdt RTL Nieuws samen met BNR Nieuwsradio en Elsevier op zondag 5 maart het Carré-debat. Daarvoor worden de acht grootste partijen uitgenodigd.

Foto: Rijksoverheid/Arenda Oomen